Page 38 - La voluntad de la tierra
P. 38

38  Maya kaqchikel [Guatemala]



          CHOLQ’IJ


          Prrr prrr prrr ut ut ut ut ut q’uq’ q’uq’ q’uq’ xpumuuuy xpumuuuy
          E k’o, e ajawal tukr nikirik’ik’ej kixik’, nikiyek qaxik’ ustape’
               öj sokotajnäq q’uq’
          kow yojkikiyika’ k’o b’ey kan nik’oje’ kan retal chi qij achi’el
               ri b’alam
          nikijeq qak’aslem, nikib’olajij qanima, nikijeq ri b’ey ri yaruk’waj
               chi ruchi’ ri xib’alb’ay
          chi ri’ k’o wi’, pa rutza’n ri sotosïk nkil jun nïm q’axomal k’u’x.

          ¡Loq’oläj saqil! Matyox xojawil, wawe’ öj k’o wi’ pa b’eleje’
               ruq’a’ ri qa’an
          tz’uj, tz’uj, tz’uj kan yech’ich’an raqän taq ya’, ri ye’aq’oman,
               ri ye’oyon qichin
          re yejasjot chi re qanima, k’o k’a b’ey rikin ronojel kuchuq’a’
               [nikib’ij kib’i’:
          Atitaj-Mama’aj, Te’ej-Tata’aj, paq’ij-aq’a’, kaq’ïq’, ya’, kaj,
               ulew, ulew, Qate’ ruwachulew
          pom, ronks, kuxa, rora, tiqatzija’ qachäj chuqa’ tiqatz’ija’
               tiqasik’aj jun ka’i’ oxi’ qamay.


          Tiq’ajan tipe’ rutzijol, jun, ka’i’, oxi’ b’ey tiq’ajan ¡Tiqajaqa’ ri
               rox runaq’ qawäch!
          Xoqa’ ri ramaj ri jalajoj rub’onil ramaj, re njalwachitej ruwäch
               ri ajxib’ qak’u’x
          rik’in tun, rik’in xul, rik’in chiy chiy chuqa’ rik’in taq piril
               xtikiya’ rutzijol
          ri kamïk chuqa’ ri k’aslemal. Titinin nipe’, nib’os pe, nikotz’ijan,
               nutzuq ri qak’aslem
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43